Najczęstsze problemy behawioralne psów

Psy nie dzielą zachowań na nasze ludzkie „złe” i „dobre”. Zachowują się tak, jak jest im najdogodniej. Przykładowo, gdy napotkasz psa obgryzającego nogę stołu i zainteresujesz go smakołykiem, aby przestał, następnym razem pomyśli: „żeby dostać smakołyk wystarczy, że pogryzę jakiś mebel”.

Problemy behawioralne psa mogą wynikać z braku zrozumienia jego zachowania przez opiekuna. Czasami nie komunikuje on w sposób zrozumiały dla psa jakiego zachowania od niego oczekuje. Problemy mogą też pogłębiać się z powodu braku konsekwencji, jeśli raz pozwalasz psu na określone zachowanie a innym razem nie.

Przeczytaj nasz artykuł i poznaj sposoby radzenia sobie z najczęstszymi problemami behawioralnymi psów. Pamiętaj, że jeśli nie wiesz jak pracować ze swoim psem, zwróć się o pomoc do behawiorysty lub szkoleniowca.

Polecamy: Jak oduczyć psa ciągnięcia na smyczy?

Problemy behawioralne psów często wynikają z nudy

Typową przyczyną problemów behawioralnych psa bywa po prostu zbyt mała ilość zajęć w ciągu dnia. Niekoniecznie chodzi tu o spacer czy zwykłe wybieganie się. Niektóre psy potrzebują pracy umysłowej i bardziej wymagających ćwiczeń. Jeśli ich zabraknie, zaczną same szukać sobie zajęcia i tak skończy się na niszczeniu mebli czy kopaniu w ogrodzie, a nawet próbach ucieczek.

Jako opiekun jesteś za taki stan rzeczy odpowiedzialny. Powinieneś zaspokoić potrzeby swojego pupila, w tym zapewnić odpowiednią ilość spacerów, ćwiczeń czy rozrywek. Aby upewnić się czy Twój pies ma zapewnioną odpowiednią dla niego dawkę ruchu w ciągu dnia, obserwuj go.

Spróbuj rozpoznać chwile, kiedy pies jest skłonny do niepożądanych zachowań i podejmij działanie, aby  pomóc mu pozbyć się takiego czy innego zwyczaju. Możesz na przykład wprowadzić dodatkowe pół godziny ruchu i ćwiczeń do Waszego dziennego rozkładu dnia.

Działać czy czekać aż samo przejdzie?

Gdy zauważysz niepożądane zachowanie u swojego psa, od razu podejmij kroki ku jego eliminacji. Im dłużej będziesz zwlekać z reakcją i będziesz przymykać oko, tym trudniej będzie wypracować zmianę. Niektóre niepożądane zachowania rozwijają się do tego stopnia, że bywają dla opiekunów nie do zniesienia. Jeżeli podejrzewasz, że Twój pies może potrzebować pomocy, której samodzielnie nie jesteś w stanie mu zapewnić, nie wahaj się poszukać pomocy zawodowego szkoleniowca.

Najczęstsze problemy behawioralne psów:

Agresja

Agresją nie jest jedynie silny, otwarty atak. Bywają nią również pewne subtelne, ale równie niebezpiecznie zachowania.

Czy Twój pies pokazuje zęby gdy sięgasz do jego obroży, by zmusić go do zejścia z łóżka? Czy staje przy swojej misce czy zabawkach i pilnuje ich? Czy Wasze spacery są coraz trudniejsze, gdyż unikasz spotkania innych psów, ponieważ nie wiesz jak zachowa się Twój pupil? Takie zachowania to manifestowanie tendencji ku agresji i mogą doprowadzić kiedyś do pogryzienia. Jak sobie radzić? Na pewno pomocne będzie ustalanie granic, nagradzanie jedynie poprawnego zachowania, nie reagowanie emocjami, a także przeanalizowanie diety psa (pod kątem zawartości białka).

Częsty błąd to głaskanie i przytulanie psa, który stresuje się np. u weterynarza, boi się innego psa, człowiek i hałasu. Dla człowieka głaskanie może wydać się kojące, jednak dla psa jest nagrodą za to, co aktualnie robi, czyli np. szczeka lub warczy albo mocno się denerwuje. Jest to dla niego komunikat:  „dobrze, więcej, rób tak dalej!”.

Oczywiście ustalanie granic przy agresywnym psie może prowadzić do nasileni agresji. Nie ma tu innego rozwiązania: ze względu na możliwość wyrządzenia przez psa krzywdy, należy niezwłocznie rozpocząć współpracę z profesjonalnym szkoleniowcem.

Szczekanie lub jęczenie

Najważniejszą rzeczą, o której należy wiedzieć jest to, że szczekanie jest dla psa zupełnie naturalne, a nawet całkiem przyjemne. Gdy jednak nasilające się szczekanie lub jęczenie zaczyna być dla Ciebie nieznośne, staraj się nie odpowiadać psu tym samym.

Nie krzycz ani nie pouczaj psa słownie. Pies rozumie to jako zachętę do bycia jeszcze głośniejszym. Jeśli będziesz dawał mu smakołyki i zabawki, aby przestał szczekać, tak naprawdę nagrodzisz go za to co aktualnie robi. Twój pupil nauczy się, że szczekaniem zwróci na siebie Twoją uwagę.

Możesz nauczyć psa komendy „cisza” oraz „daj głos”. Przeważnie łatwiej jest najpierw nauczyć psa dawania głosu na komendę gdy już szczeka. Chwal go, łącząc to z komendą i smakołykiem, który zmusi go do uciszenia się, gdyż będzie musiał go przeżuć i połknąć. Gdy w końcu się uciszy, połącz tę chwilę z pochwaleniem go i komendą o ciszy i nagrodź go ponownie.

Żebranie

Temu nawykowi lepiej zapobiegać niż go później oduczyć. Naucz więc psa, aby podczas Twojego posiłku przebywał na swoim miejscu, w innym pomieszczeniu czy w klatce kennelowej. Możesz mu wtedy pozostawić jego ulubiony gryzak. Wypuść go tylko, gdy już skończysz jeść. Niezwykle ważna jest tu konsekwencja, jeśli pies raz przekona się, że może Ci towarzyszyć w czasie posiłku, to trudniej będzie mu się oduczyć żebrania. Wszyscy członkowie rodziny powinni uzbroić się w cierpliwość podczas donośnego szczekania czy jęczenia – jak długo będzie to konieczne. Wypuść psa dopiero wtedy, gdy się uspokoi.

Niszczenie przedmiotów

Wszystkie psy muszą korzystać z gryzaków. Jest to fakt i warto zaopatrzyć się w specjalnie do tego przeznaczone zabawki lub składniki psiej diety. Jeżeli pies obgryza wyposażenie domu podczas Twojej nieobecności, najlepiej ogranicz mu swobodne poruszanie się po nim. Możesz przeznaczyć jeden pokój dla Twojego pupila lub ustawić klatkę kennelową i pozostawić mu gryzak. Twój pies będzie mógł zaspokoić potrzebę gryzienia, a jednocześnie nie będzie mógł wybierać wśród przedmiotów w Twoim domu. Jeśli nie zainteresuje go gryzak, wypróbuj inny, aż znajdziecie idealny.

Skakanie na ludzi

Pies nie jest w stanie skoczyć na kogoś gdy siedzi, leży lub jest to dla niego uniemożliwione w inny sposób (np. gdy przebywa w klatce kennelowej). Zachowanie zastępcze jest często łatwiejsze do opanowania niż zwykły zakaz „nie wolno”. Poproś o wsparcie kogoś z rodziny lub znajomego, aby pomógł Ci pozbyć się takiego zachowania u psa. Zapnij psa na smycz, a Twój pomocnik niech naciśnie dzwonek do drzwi.

Podejdź do drzwi z psem i wydaj mu komendę by usiadł. Jak tylko usiądzie otwórz drzwi. Gdy osoba wejdzie już do środka, poproś by wydała psu ponownie komendę by usiadł i nagrodziła go smakołykiem, gdy ten tylko ją wykona.

Jeżeli pies jednak nie będzie chciał usiąść, pomocnik powinien na chwilę odwrócić się plecami do psa. Koryguj psa przy pomocy smyczy gdyby chciał ciągle skakać. Wydaj psu komendę, by usiadł i upewnij się, że to zrobi. Gdy pies wykona komendę, Twój pomocnik może się odwrócić z powrotem i powtórzyć ją.

Powtarzaj tę czynność aż do czasu osiągnięcia pełnego posłuszeństwa u psa. Możliwe, że będzie potrzebnych wiele prób przez dłuższy czas. Pies powinien nauczyć się, że będzie mógł przywitać się dopiero wtedy, gdy nie będzie skakał. Wtedy wspólne spędzanie czasu z odwiedzającymi Was znajomymi i rodziną będzie dla wszystkich przyjemne.

Zbyt mocna zabawa

Koniecznym jest natychmiastowo przerywać zabawę, gdy staje się zbyt intensywna. Aby uspokoić psa, który bawi się z Tobą w ten sposób, przestań się ruszać i wydawać dźwięki. Dłonie i ramiona trzymaj blisko swojego ciała. Bądź nieruchomy, na ile to możliwe, nawet jeżeli pies zaczyna na Ciebie skakać. Jeżeli pies bawi się w taki sposób z innymi osobami, nakłoń je do zaprzestania ruszania się, bez zwracania jakiejkolwiek uwagi na psa.

Gdy pies uspokoi się na tyle, by móc wejść z nim w interakcję bez ponownego podniecania go możliwością zabawy, zabierz go lub zaprowadź na jego legowisko, do pokoju, w którym śpi czy do jego klatki kennelowej. Pozwól mu spędzić tam dłuższy czas jako konsekwencję takiego zachowania. Zabawa dopuszczalna jest jedynie wtedy, gdy jest pod kontrolą.

Lęk separacyjny

Określa się tak niekontrolowane zachowanie psa, który zostając sam próbuje zniszczyć swoje otoczenie, szczeka i zawodzi bez opanowania. By zwalczyć takie reakcje u psa, przyzwyczajaj go do Twoich wyjść i powrotów, na początku stosując zasadę małych kroków w działaniu oraz wywołując u psa pozytywne skojarzenia związane z Twoim wyjściem.

Jak działać? Bez nadmiernego obnoszenia się z planowaniem wyjścia, bez zbędnych słów, komend, wypowiadania imienia psa itp. po prostu wyjdź z domu. Wcześniej umieść psa w klatce kennelowej lub na jego miejscu w zamkniętym pokoju w towarzystwie zabawek i gryzaków. Możesz włączyć spokojną muzykę.  Po wyjściu z domu obejdź go po cichu nasłuchując, co robi pies i staraj się nie zdradzić swojej obecności.

W przypadku, gdy mieszkasz w mieszkaniu, po prostu wyjdź przed drzwi wejściowe, symuluj znane psu dźwięki związane z Twoim faktycznym opuszczaniem mieszkania (klucze, drzwi, klatka schodowa, kroki etc.) udając, że naprawdę wychodzisz, ale pozostań bezszelestnie tuż za drzwiami. Odczekaj kilka chwil.

Jeżeli zacznie się denerwować po Twoim wyjściu, daj mu szansę na samodzielne uspokojenie się. Jeżeli pies jest cicho, a Ciebie nie ma już przynajmniej 5 minut, wróć zachowując się jakby nic się nie stało ani nie zmieniło. Odłóż swoje rzeczy i spokojnie, po ciuchu przywitaj się z psem. Nie biegnij do niego, przytulaj czy całuj. Załóż mu obrożę i smycz i wyprowadź go na spacer, zupełnie tak jak gdybyś faktycznie wrócił z dłuższej nieobecności. Niech pies przekona się, że wróciłeś po to by zadbać o jego potrzeby.

Czynność taką powtarzaj kilka razy dziennie przez kilka dni lub tygodni, za każdym razem wydłużając okres czasu, w którym pozorujesz nieobecność. Zwiększaj szanse powodzenia zostawiając psu zabawki, upewniając się, że ma komfortowe oświetlenie, odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu, jest mu wygodnie i czuje się bezpieczny. Jeżeli pozostawiasz psa zamkniętego w pokoju upewnij się, że nie ma tam niczego co może mimo Twojej woli stać się dla niego gryzakiem.

Jeżeli pomimo wielu prób stwierdzisz, że efekty są marne, skonsultuj się ze szkoleniowcem. Skonsultuj się także z weterynarzem, aby praca nad zachowaniem Twojego psa miała jak najlepsze podłoże zarówno pod kątem jego posłuszeństwa jak i zdrowia. Dla niektórych psów przepisuje się leki uspokajające.

Kradzież jedzenia, elementów garderoby i innych przedmiotów

Kradzież to na szczęście problem z dość łatwym rozwiązaniem, ponieważ pies nie ukradnie tego, czego nie dosięgnie. Oznacza to, że cały ciężar odpowiedzialności spoczywa tylko na Tobie. Musisz być niezmiennie czujny pilnując rzeczy, które mogą paść łupem psa: zawartość koszy na śmieci, resztki jedzenia zostawione gdzieś w mieszkaniu, a w zasięgu psa, otwarte drzwi szaf itp.

Pozbaw psa dostępu do przedmiotów dla niego nieprzeznaczonych, natomiast dostarcz mu w tym samym czasie odpowiednią ilość gryzaków i innych psich zabawek. Baw się ze swoim psem przy ich użyciu, aby czerpał radość z takiej zabawy i kojarzył ją tylko z tymi zabawkami. Jeżeli przytrafi mu się zabrać coś niedozwolonego – nie goń go, inaczej komunikujesz mu chęć uczestnictwa w jego zabawie.

Przywołaj go do siebie lub podążaj w jego kierunku krokiem równym, pozbawionym emocji i pochwyć psa. Wypowiedz komendę, na którą pies wypuści to, co ukradł i trzyma w pysku. Jeżeli wyczujesz, że w takiej sytuacji w psie narasta agresja – zachowaj ostrożność i skontaktuj się ze szkoleniowcem lub behawiorystą.

Poddańcze upuszczanie moczu

Gdy wracasz do domu i witasz się ze swoim psem, czy zdarza mu się przykucnąć i zmoczyć, popuścić? Jeżeli tak, to masz do czynienia z poddańczym moczeniem się u psa. Na sam początek odwiedź weterynarza i sprawdź czy istota problemu leży w kwestiach zdrowotnych. Jeżeli to wykluczysz, zacznij działanie poprzez umieszczanie psa w zamknięciu, w którym łatwo będzie Ci posprzątać (w klatce kennelowej lub zamkniętym pomieszczeniu). Gdy po jakimś czasie nieobecności zbliżysz się do niego celem przywitania się, wykonaj to z jak najmniejszą dawką emocji, jak to możliwe.

Jeżeli problem pojawia się już od jakiegoś czasu, prawdopodobnie Twoje nastawienie wobec psa jest niechętne, przepełnione niepokojem lub podejrzliwością. Pies to z łatwością odczytuje i również się niepokoi. Udawaj, że Twój pies to obce zwierzę, które musisz wyprowadzić na zewnątrz spokojnie i delikatnie, ale sprawnie, tak aby miało szansę załatwić swoją potrzebę od razu na zewnątrz. Jeżeli przytrafi mu się zmoczyć podczas wychodzenia – nie reaguj.

Bądź konsekwentny. Za każdym razem pozwól psu załatwić potrzeby na zewnątrz, wróć i z powrotem zamknij go w klatce lub jego pomieszczeniu i dopiero w tym czasie zajmij się sprzątaniem. Ważne jest, aby nie reagować emocjonalnie do czasu gdy nastąpi zauważalna poprawa. Najważniejsze są spokój i opanowanie.

Czytaj więcej: Upuszczanie moczu przez psy – przyczyny i działania

Najczęstsze problemy behawioralne psów i problemy behawioralne psa. Podsumowanie

Szkolenie psa musi opierać się na świadomości tego, że ma on swój indywidualny charakter. Zamieszczone tu porady mogą być skuteczne dla wielu psów, ale mogą nie zadziałać w Waszym przypadku. Zawsze szukaj informacji i rozwiązań w różnych źródłach i nie poddawaj się. Skontaktuj się i rozmawiaj z innymi właścicielami psów. Próbując określić źródło problemów behawioralnych Twojego psa staraj się go obserwować jak najbardziej obiektywnie. Pozwoli Ci to ustalić co jest elementem zapalnym problemu. Zaangażuj domowników do współpracy nad wyeliminowaniem problemów z zachowaniem Waszego psa. Jeżeli nie udaje Ci się samodzielnie poradzić sobie z zachowaniem psa, szukaj pomocy u specjalistów i szkoleniowców. Użyj wszystkich dostępnych Ci środków, by zapewnić pomoc swemu najlepszemu przyjacielowi. Twoja odpowiedzialność wobec niego zostanie Ci wynagrodzona miłością i zaufaniem Twojego pupila.

Zobacz też:

• Jak uniknąć 10 najczęstszych błędów w socjalizacji psa?
• Socializacja psa: złota dwunastka
• Sygnały uspokajające u psów